ఆది పర్వము-పంచమాశ్వాసము-2
కుంతి చరిత్రము
సీ.
వేదంబులందుఁ బ్రవీణుఁడై మఱి సర్వ శాస్త్రంబులందుఁ గౌశలము మెఱసి
యసికుంత కార్ముకాద్యాయుధవిద్యలయందు జితశ్రముఁ డై తురంగ
సింధురారోహణశిక్షల దక్షుఁ డై నీతి ప్రయోగముల్ నెఱయ నేర్చి
యతిమనోహర నవయౌవనారూఢుఁ డై కఱ(డ) లేని హిమరశ్మి కాంతి దాల్చి
ఆ.
పెరుఁగు చున్న కొడుకుఁ బృథువక్షునాయత, బాహు దీర్ఘ దేహుఁ బాండుఁ జూచి
వీనివలనఁ గులము వెలుఁగు నంచును నెడ్డ, జాహ్నవీసుతుండు సంతసిల్లి. 15
నెడ్డన్=హృదయమందు
ధృతరాష్ట్రునికి గాంధారిని పెళ్ళి చేసిన తర్వాత పాండురాజుకు కూడా పెండ్లి చేయాలని సంకల్పించాడు భీష్ముఢు.
వ.
ఇక్కుమారున కెందు వివాహంబు సేయుద మని విదురుతో విచారించు చుండె నంత దొల్లి. 16

కుంతి చరిత్రము

సీ.
యాదవకులవిభుఁ డగుశూరుఁ డనునాతఁ డాత్మ తనూజలయందుఁ బెద్ద
దాని నంబుజముఖి ధవళాక్షి వసుదేవు చెలియలిఁ బృథ యను చెలువఁ బ్రీతిఁ
దన మేనయత్త నందనుఁ డపుత్త్రకుఁ డైన యా కుంతిభోజున కర్థితోడఁ
గూఁతుఁగా నిచ్చినఁ గోమలి యాతనియింటఁ దా నుండి యనేక విప్ర
తే.
వరుల కతిథిజనులకు నవారితముగఁ, దండ్రి పని నిష్టాన్న దాన మొనరఁ
జేయుచున్న దుర్వాసుఁ డన్ సిద్ధమునియు, వచ్చె నతిథి యై భోజన వాంఛఁ జేసి.17

శూరుని కూతురు, వసుదేవుని చెల్లెలు పృథ, కుంతి భోజుని పెంపుడు కూతురు . ఓ సారి దూర్వాస మహాముని కుంతిభోజునింటికి అతిథి గా వచ్చి పృథ చేసిన సత్కారానికి మెచ్చి ఓ వరం ఇచ్చాడామెకి.
వ.
కుంతియు నమ్మునివరు కోరిన యాహారంబు వెట్టిన సంతుష్టుం డై యమ్మునివరుం డి ట్లనియె. నీమంత్రంబున నీ వెయ్యేని వేల్పు నారాధించి తవ్వేల్పు నీ కోరినయట్టి పుత్త్రకుల నిచ్చు నని యాపద్ధర్మంబుగా నొక్క దివ్యమంత్రంబుఁ బ్రసాదించి చనిన నమ్మంత్రశక్తి యెఱుంగ వేఁడి కుంతి యొక్కనాఁ డేకాంతంబ గంగకుం జని గంగనీళ్ళఁ గాళ్ళుమొగంబుఁ గడిగికొని. 18

ఆ వర ప్రభావంతో ఆమె ఏ దేవత నైనా ప్రార్థిస్తే ఆ దేవత ఆమెకు సంతానాన్ని ప్రసాదిస్తాడు అని. ఆ వరం ఎంత నిజమో
తెలుసుకోవాలనే కుతూహలంతో సూర్యుని ప్రార్థిస్తుంది కుంతి.
క.
అమ్మంత్రము దన దగుహృద, యమ్మున నక్కన్య నిలిపి యాదిత్యున క
ర్ఘ్యమ్మెత్తి నాకు నిమ్ము ప్రి, యమ్మున నీ యట్టికొడుకు నంబుజమిత్రా. 19

నీలాంటి కొడుకు నిమ్మని సూర్యుని కుంతి ప్రార్థించింది.
క.
అని కేలు మొగిచి మ్రొక్కిన, వనజాయతనేత్ర కడకు వచ్చెను గగనం
బుననుండి కమలమిత్రుఁడు, తనతీవ్ర కరత్వ ముడిగి తరుణద్యుతితోన్. 20

వెంటనే సూర్యుడు తన తీక్ష్ణత్త్వాన్ని వదలిపెట్టి యౌవనరూపముతో ఆమె ముందు ప్రత్యక్షమౌతాడు.
వ.
అక్కన్యయు నట్టి తేజోరూపంబు సూచి విస్మయంబునను భయంబునను గడు సంభ్రమించి నడునడు నడంకుచున్న దాని నోడ కుండు మని సూర్యుండు ప్రసన్నుం డై నీ కోరినవరం బీవచ్చితి ననిన లజ్జావనతవదన యై యొక్క బ్రహ్మవిదుండు నాకుం గరుణించి యిమ్మంత్రం బుపదేశించిన దానిశక్తి నెఱుంగ వేఁడి యజ్ఞానంబున నిన్నుం ద్రిలో కైక దీపకుం ద్రిపురుషమూర్తిఁ ద్రి వేదమయు రావించిన యీ యపరాధంబు నాకు సహింపవలయు. 21
ఆ.
ఎఱుకలేమిఁ జేసి యింతు లెప్పుడు నప, రాధయుతలు సాపరాధ లయిన
వారిఁ గరుణ నెల్ల వారును రక్షింతు, రనుచు సూర్యునకు లతాంగి మ్రొక్కె. 22

ఆడవారు ఎప్పుడూ తెలివి లేని వారై అపరాధాల్ని చేస్తూంటారు. కాని వారిని దయతో యెల్లవారూ రక్షిస్తూ ఉంటారు. అని సూర్యునకు మొక్కింది కుంతి.
వ.
సూర్యుండును నీకు దుర్వాసుం డిచ్చినవరంబును మంత్రంబు శక్తియు నెఱుంగుదు మదీయ దర్శనంబు వృథ గాదు నీ యభిమతంబు సేయుదు ననిన గుంతి యిట్లనియె. 23
ఆ.
ఏను మంత్రశక్తి యెఱుఁగక కోరితిఁ, గన్య కిదియు గుణము గాదు నాక
నాకు గర్భ మయిన నా తల్లిదండ్రులుఁ, జుట్టములును నన్నుఁ జూచి నగరె. 24

మంత్రశక్తి తెలియగోరి తెలివితక్కువగా అడిగాను. ఇప్పుడు నాకు గర్భమయితే నా తల్లిదండ్రులు ఏమంటారు, నలుగురూ నన్ను చూచి నవ్వరా అంది కుంతి.
వ.
అనిన విని సూర్యుండు దానికిఁ గరుణించి నీకు సద్యోగర్భంబునఁ బుత్త్రుఁ డుద్భవిల్లు నీ కన్యాత్వంబును దూషితంబు గా దని వరం బిచ్చినఁ దత్క్షణంబ యక్కన్యకకు నంశుమంతు నంశంబునం గానీనుం డై. 25

ఈ సద్యోగర్భ మనే దొకటి. అప్పటికప్పుడు కన్యాత్వం దూషితం కాకుండా పిల్లలు పుట్టేస్తారన్నమాట. అలా పుట్టాడంట కుంతికి కర్ణుడు. (కానీనుడు=కన్యకు పుట్టినవాడు)